از سلولهاي بافت صدمه ديده مواد زير ترشح مي شود:

-       آنتي هيستامين ها: كه توليد قرمزي، تورم، درد و التهاب مي كنند.

-       اسيد لاكتيك: كه انتهاي اعصاب را تحريك و توليد درد مي كند.

-    برادي كينين: گشاد كننده قوي عروق است كه باعث افزايش نفوذ پذيري مويرگها شده و باعث انقباض ماهيچه صاف مي گردد و در ضمن ترشح هيستامين را افزايش مي دهد.

-       پروستاگلاندين ها: هورموني است كه محركات درد را به دستگاه عصبي مي فرستد.

-       سروتونين: با تحريك عضلات صاف و مهار ترشحات معدي بهمراه پروستاگلاندين ها موجب انقباض عروقي مي شود.

-       ماده P كه در تحريك گيرنده درد و واكنش التهابي دخالت دارد.

انتقال درد توسط فيبر نوع A يا تارهاي دلتا كه درد موضعي و حاد را انتقال مي دهند و تارهاي C كه درد منتشر و مزمن و احشائي و سوزشي را انتقال مي دهند، از تالاموس گذشته و به قشر مغز مي رسند. در شاخ خلفي نخاع مواد شيميائي از جمله آندورفين ترشح مي شوند كه درد را كاهش مي دهند. احساس درد توسط موادي بنام تعديل كننده عصبي مواد ترياك دار شبيه مرفين كه در مغز و طناب نخاعي وجود دارند اثر تسكين بخشي روي درد دارند:

1.                        آندورفين ها: كه از شاخ خلفي نخاع ترشح شده و قدرت زياد بلوك و اثر تسكيني طولاني دارند. همچنين ايجاد سرخوشي كرده و در زمان تحريك پوست، تن آرامي و يا مصرف داروي ضد درد توليد مي شوند. مثل خنده كه بعلت ترشح آندورفين در كاهش درد موثر است.

2.    آنكفالينها: در سرتاسر مغز و شاخ خلفي نخاعي وجود دارند. كمتر از آندورفينها موثر هستند كه با ممانعت از ترشح P درد را كاهش مي دهند.

اضطراب: هيچ ارتباطي بين درد و اضطراب وجود ندارد اما با مصرف داروي ضد اضطراب درد كاهش يافته و آرامش حاصل مي گردد. سروتونين كه از ساقه مغز، هيپوتالاموس و طناب نخاعي ترشح مي شود به كنترل وضعيت خلقي و خواب و درد كمك مي كند ولي در افراد مضطرب يا عصباني از ميزان ترشح آن كاسته مي شود. (برونر اعصاب 2004- ص 18)

بيماران مسن بيش از 65 سال بطور معنا داري درد كمتري را نسبت به جوانان گزارش كرده اند چون سالمندان متابوليسم كمتري داشته و نسبت توده چربي به توده عضلاني آنها بيشتر است. بنابراين مقادير كمتري از عوامل ضد درد براي آنها كافي بوده و زمان اثر بخشي آنها نيز بيشتر است. اما اگر علائم گيجي در بيمار سالمند ديده شد بايد توجه كرد كه ممكن است دردش تسكين پيدا نكرده باشد. همچنين زنان سطوح درد با شدت و ترس بيشتري را نسبت به مردان نشان دادند. بيشترين درد در زنان در طول روز و براي مردان در طول شب گزارش شده است. بايد توجه داشت كه فارماكوليتيك و فارماكوديناميك مخدرها در مردان و زنان به علت متابوليسم كبدي متفاوت است.

پلاسبو: دارو نما يك واكنش فيزيولوژيكي واقعي نسبت به درد است و نبايد بعنوان نشانه بكار رود و با اينكه اثر ضد دردي ايجاد مي كند پرستار نبايد از آن استفاده نمايد چون كااهش درد واقعي نيست.

روشهاي كنترل و كاهش درد و اضطراب:

1.   اقدام داروئي: براي كنترل درد مي توان از مخدرها استفاده نمود اما بايد مراقب دپرسيون تنفسي، يبوست و تهوع و استفراغ بيمار نيز بود. داروهاي NSAID كه با مهار اكسيژناز و توليد پروستاگلاندين ها از بافت ضربه ديده كمك مي كند اما از طرفي منجر به زخم معده و خونريزي و آسيب كليه مي شود. داروهاي جلدي، خوراكي، تزريقي، مخاطي و از راه ركتال مي توان استفاده كرد.

2.   برقراري ارتباط با بيمر اولين اقدام پرستار در كنترل درد است. همدردي و تصديق اظهارات بيمار ( بله من مي دانم كه شما درد داريد) ذهن و فكر بيمار را آسوده مي كند. گاهي تعويض لباس و ملحفه بيمار، مسواك زدن و شانه زدن موي بيمار سطح راحتي او را افزايش داده و درد را بهبود مي بخشد. براي كنترل اضطراب نيز مي توان از روشهاي داروئي يا غير داروئي استفاده كرد.

3.   مالش و ماساژ پوست كه موجب شل شدن و افزايش جريان خون عضلات و نيز با ترشح هورمون آندورفين و اكسي توسين در تسكين درد موثر است. (ماساژ درماني- ص 83)

4.   سرما براي درد محل جراحي بيشترين اثر را دارد بطوريكه مقدار داروي ضد درد مورد نياز را كاهش مي دهد. اما نبايد بيشتر از 20 دقيقه طول بكشد.

5.      گرما موجب افزايش جريان خون شده و با افزايش سرعت التيام در كاهش درد موثر است.

6.   انحراف توجه بيمار به درد، به آرامش بيمار كمك مي كند. با تحريك سيستم كنترل نزولي و انتقال ضعيفتر تحريك دردناك به مغز را كاهش مي دهد. انحراف فكر مي تواند به روشهاي شنوائي، خيره شدن به يك شيي، خواندن كتاب، تماشاي تلويزيون و شنيدن موسيقي، تحريك حس لامسه، نوازش كردن و در آغوش گرفتن كودكان و يا دراختيار گذاشتن اسباب بازي مورد علاقه آنها، تنفس عميق و تصويرسازي و ... انجام گردد.

7.   تصور هدايت شده يا شبيه سازي از تاثير جسم و روح بر يكديگر در تسكين درد استفاده مي كند كه اگر همراه با تنفس عميق و شل كردن عضلات باشد موثرتر است.

8.   تن آرامي و ريلكسيشن در تسكين درد مزمن قسمت پائين كمر (LBP) كمك زيادي مي كند. تقريباً تمام افراد دچار درد مزمن از روش تن آرامي سود مي برند. تن آرامي كمك مي كند تا مشكلات راحت تر برطرف شوند، خستگي را مي كاهد، اعتماد به نفس را بالا مي برد، اضطراب و آشفتگي را كاهش داده و ضمن بالا بردن توانائي تحمل درد، فكر را از توجه به درد منحرف مي كند.

9.      تخيل كه يك روش موثر در انحراف فكر است. تحريك الكتريكي عصب از راه پوست يا Tense كه با سوزن ناحيه دردناك تحريك مي شود.

10.  هيپنوتيزم

11.  طب سوزني

12.  لمس درماني                                    (منبع: تيلور)

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: